Brief aan gewortelde mensen
De Wereldjongerendagen, deze zomer in Madrid, hebben als thema "geworteld in Jezus Christus". Eén van de campagnemiddelen is een autosticker. Zelf heb ik enkel het logo van de sticker opgekleefd. Ik kon me niet vinden in de knaloranje kleur, waarmee het thema werd beletterd. Bij wortels denk ik niet graag aan oranje peeën. Die worden immers door tekenfilmkonijnen achteloos weggegooid of razendsnel opgeknabbeld.
Neen, geef mij maar de stevige wortels van een boom. Wanneer het wekenlang droog is, zoals in april, stuwen de bomen hun wortels dieper de grond in, op zoek naar voedsel. Hoe groter het wortelstelsel, hoe meer kans dat een boom niet alleen droogte, maar ook stormen overleeft. Dat is meteen
één van de ontelbare beelden om aan te geven dat uit alles - zelfs uit Nazareth - iets goeds kan voortkomen. Het is een beeld van hoop en troost.
Martha Hoffenkamp noemde, in Kerk en Leven vorige week, hoop en troost de Blijde Boodschap van het geloof. Het is ook haar vaste overtuiging dat we geschapen zijn om het geluk te proeven, om via onze medemens God in ons hart te ontmoeten. Ik lees het. En ik blokkeer. Het is deze dagen niet eenvoudig om te stellen dat alle mensen geschapen zijn om het geluk te proeven. Er is zoveel ellende. We zijn ons zo bewust van kwaad en misdaden, ook gepleegd door medemensen die het beter zouden moeten doen, omdat ze hun leven richten op God. Dat gelovige mensen misdrijven begaan, lijkt voor onze samenleving een lakmoesproef om al wat godsdienst is af te schrijven.
Vele jaren terug schreef Robert Alter over bijbelse verhaalkunst. Die kunst gaat over wat bijbelse mensen meemaken en over wat dat zegt over God. De Hebreeuwse auteurs slagen er in om met zuinige middelen mensen te tonen in al hun complexiteit en dubbelzinnigheden van karakter. God heeft namelijk geen perfecte mensen geschapen, maar mensen van vlees en bloed en aan allen de volle vrijheid van goed of slecht handelen gegeven. Dat hebben de bijbelse auteurs subliem ingezien. Robert Alter schrijft: "De Hebreeuwse verteller bemoeit zich niet openlijk met de personages die hij uitbeeldt, precies zoals God in elke menselijke persoonlijkheid een heftige verwarring schept van bedoelingen, emoties en berekeningen, vervat in een doorschijnend net van taal; en die verwarring moet het individu persoonlijk oplossen, tijdens één enkel, vluchtig bestaan."
Geloven betekent niét een beter mens zijn. Geloven is zoeken naar je bestemming in het leven, naar ontwarring, naar eenvoud. Dat zoeken is proberen dieper te wortelen. Het is hopen dat je overeind blijft bij zwaar stormweer. Het is steun en troost vinden wanneer het lijden je leven binnen komt. De Blijde Boodschap is niét dat mensen geen kwaad meer aanrichten, ook niet dat je het kwaad botweg moet aanvaarden. De Blijde Boodschap is dat het kwaad bestreden wordt, vermeden overal waar mogelijk, en vooral dat lijden en kwaad nooit het allerlaatste woord hebben. Neen, onze aller diepste wortel heet: Verrijzenis.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten