Omgaan met tegenstand en conflict

20ste zondag – C : Jeremia 38, 4-6.8-10 - Hebreeën 12,1-4 - Lucas 12,49-53

''Verlang niet al te zeer naar succes; doe gewoon wat je graag doet en waarin je gelooft, en het succes komt vanzelf.'' Het is een uitspraak van David Frost, een bekende journalist. Ik las het dankzij facebook, bij een van de jongeren, die mee is geweest naar de Wereldjongerendagen in Brazilië. En ik dacht meteen: “Wat een tegenspraak met de lezingen van vandaag”. Kijk maar naar Jeremia. Hij is een profeet, die doet waarin hij gelooft. Maar succes heeft hij daar niet mee. De koning laat hem in een put vol modder gooien en hij wordt er maar op het nippertje terug uitgehaald, op bevel van dezelfde koning, die blijkbaar elke vijf minuten van gedachte verandert. En dan horen we Paulus die het getuigen over Christus vergelijkt met het lopen van een wedstrijd en vindt dat we het te gemakkelijk opgeven, dat we te weinig willen afzien om de eindmeet te halen. En dan het evangelie waarin we Jezus horen zeggen dat hij vuur is komen brengen. En daarmee bedoelt hij niet een gezellig kampvuurtje om in grote samenhorigheid “vrolijke vrienden” bij te zingen. Maar een pijnlijk vuur dat hoog oplaait, dat geen samenhorigheid brengt, maar verdeeldheid, tot in de families toe.

Schrikt u niet als u deze tekst hoort? Ik wel. Lucas is immers een evangelist, die Jezus van bij zijn geboorte een vredestichter noemt. En ook de andere evangelisten noemen Jezus een brenger van barmhartigheid, liefde en vrede. Een goede herder, een vriend van tollenaars en zondaars. Maar dat is niet het volledige beeld van Jezus. Jezus treedt herhaaldelijk ook op als iemand die zegt waar het op aan komt,
zoals Jeremia. Zoals alle profeten stelt ook Jezus onrecht aan de kaak en komt hij zonder omwegen op voor gerechtigheid. Het evangeliefragment ligt in die lijn en wil ons wakker schudden om niet bang te zijn van tegenstand en conflicten, om niet tevreden te zijn met een gemakkelijke vrede, met een schijnbare harmonie.

Ook Anselm Grun, een benedictijnermonnik, schrijft in een van zijn boeken - over de genezende kracht van evangelieverhalen – over angst, over zwijgen om de lieve vrede. Hij leest in het evangelie van vandaag een aanmoediging. Niet om per se meer ruzie te gaan maken. Hij vindt dat het evangelie ons oproept om in te zien dat niemands leven mag worden bepaald door iemand anders. Hij vindt dat we er op moeten letten dat iedereen leert van op eigen benen te gaan staan, dat iedereen een eigen mening, een eigen aanvoelen ontwikkelt en zo een echt eigen identiteit ontwikkelt. Want alleen dan kan je tegenstand aan, wordt je niet bang van conflicten. En pas dan kan je op een serieuze manier omgaan met Jezus’ boodschap. Jezus wil dat mensen echt vrij zijn, echt op eigen benen staan. Want alleen dan kan je zoals Jezus, opkomen voor gerechtigheid en onrecht aan de kaak te stellen. Echte vrede komt niet zonder moeite. Echte vrede kost pijn en volgehouden inzet. Paulus heeft dat nog niet zo slecht gezien met die loopwedstrijd.

Ik wil nog even terug naar de Wereldjongerendagen in Rio de Janeiro. Want daar heeft paus Franciscus het volgen van Jezus ook vergeleken met sport. Niet met lopen, maar met voetbal. Hij deed dat op de avondwake, op het strand van Copacabana. Eigenlijk moest die avondwake plaatsvinden op de “campus fidei”, het “veld van het geloof”. Maar dat veld was onder water gelopen. Tijdens de avondwake zei de paus dat dit misschien Gods manier was om duidelijk te maken dat een veld van geloof geen geografische plek is, maar dat het de mensen zelf zijn. En dat ieder van ons geroepen is om te getuigen, om het geloof te laten groeien in het hart en in het leven. En daarvoor is training nodig, zei hij. Er is geen enkele voetballer die mee kan spelen in het nationale elftal die niet ontzettend veel heeft getraind. En het ultieme doel daar is: de wereldbeker winnen. Maar, zegt hij, in het geloof gaat het om zoveel meer! Je kan daar zoveel meer mee winnen: een zinvol leven, echt geluk, en toekomst, het eeuwige leven.

Maar we zullen moeten trainen. En dat zullen we voelen. Zonder tegenstand gaat het niet. Paus Franciscus nodigde de jongeren vooral uit om te oefenen in standvastigheid, om “in vorm” te blijven. Zonder standvastigheid ga je ten onder aan de tegenslagen, aan de hardheid van het leven. En wat is die standvastigheid dan? Het gebed, het gebed waarin je aan Jezus vraagt: wat moet ik doen? Wat wilt u dat ik doe met mijn leven? Bidden is met Jezus in gesprek gaan, op goede dagen maar ook op slechte dagen. Bidden is training, zei de paus. En het is pas in de stilte van je hart, dat je leert luisteren, leert anderen te verstaan, leert liefhebben, leert vergeven, tot aanvaarding kan komen en andere mensen leert helpen, zonder ook maar iemand uit te sluiten. Als je deze weg volgt, ben je een echte atleet van Christus, zei de paus. En ben je in staat mee te bouwen aan een betere wereld, een wereld van broers en zussen, een wereld van rechtvaardigheid, liefde…. en echte vrede.