In Kerk en Leven schrijft Jean Bastiaens, dat na alle lange lezingen van de goede week en de paaswake, de lezingen van deze Paasochtend goed verteerbaar zijn. En inderdaad, is de eerste lezing een samenvatting van Jezus leven, dood en verrijzenis. Een korte samenvatting. Mij deed het denken aan het TV programma “De ideale wereld”. Dat begint elke keer met een samenvatting van het hele nieuws van de dag. Het lukt het hen in 10 seconden. Ik vind het verbazingwekkend dat mensen dat kunnen: de dingen zo duidelijk kunnen vatten in zo weinig woorden. Toen kwam er een dag dat ik geen nieuws had gehoord. Ik zag die 10”, maar ik verstond er niets van. En dan weet je het weer: een samenvatting, dat “werkt” alleen als je een volledige versie hebt gehoord, gelezen of gezien. Dan pas heb je iets aan kernwoorden. Want kernwoorden die ballen een hele wereld samen. Voor mij is Verrijzenis zo’n kernwoord. En dat weet je telkens wanneer je de kracht van het verrijzenisgeloof probeert uit te leggen aan iemand die niets kent van het christelijk geloof.
Niet gemakkelijk uit te leggen…. Maar misschien is dat niet nodig. Een benedictijnse zuster, Norvene Vest heeft een boek geschreven over hoe we de aanwezigheid van God, de kracht van het geloof, kunnen opmerken, in het dagelijks leven. Helaas voor ons, leven we daarvoor in een heel moeilijke cultuur, schrijft ze. Want onze cultuur is gekenmerkt door een soort van basismythe: ofwel hebben we volledig greep op een situatie, ofwel zijn we volledig hulpeloos. En in beide gevallen is God volledig buitengesloten. Wie een situatie volledig beheerst, die heeft God totaal niet nodig. En wie zichzelf als hulpeloos beschouwt, ontkent het creatief vermogen dat eigen is aan mens-zijn, en ontkent de mogelijkheden die God opent.
Beheersing én hulpeloosheid: ze hebben dus één ding gemeenschappelijk: er is geen ruimte voor verwondering, geen ruimte voor het onderbreken van een gedachte, geen ruimte om geraakt te worden. En het is exact die ruimte die nodig is om de aanwezigheid van God te zien in het leven. Die ruimte die ontstaat maar als wij een andere houding aannemen, namelijk: een open houden, een open gerichtheid op het leven. Dat kunnen we maar als we beseffen dat het leven kwetsbaar is, onbeheersbaar en complex. Niet alleen voor onszelf, maar voor iedereen. En dan pas kunnen we echt open komen voor de noden van de andere mens en voor Dé andere.
Nu, als er één situatie is die we niet beheersen en waarbij we ons volkomen hulpeloos kunnen voelen, dan is het wel de dood van een geliefde. Niets kan ons zo ontredderen. Dat is exact wat de leerlingen van Jezus met Goede Vrijdag hebben meegemaakt. Er is ook niets dat zo zwaar kan gaan wegen als de afwezigheid, die ontstaat met de dood. Afwezigheid die zich uit in stilte, die steeds langer duurt, tot je het echt 100% beseft: ja, de gestorvene is dood. Dat is wat de leerlingen van Jezus met Stille Zaterdag hebben beleefd.
En dan breekt de ochtend aan. Vroeg in de ochtend van de eerste dag van de week, gaan vrouwen naar het graf van Jezus. Het is een verhaal dat alle vier de evangelisten vertellen. Bij Marcus en Matteüs zijn het trouwens alleen maar vrouwen die naar het graf gaan. Bij Lucas is ook Petrus erbij en bij Johannes, Maria van Magdala en dan Petrus en de andere leerling. De vier evangelieverhalen tonen ons dat het graf van Jezus leeg is. Waarom doen ze dat? Want een bewijs voor de Verrijzenis is het niet. Niemand trekt dat besluit. Wat is dan wel de betekenis van het lege graf? Wel, ik denk dat het een ervaring is die hen schokt, die hen verwondert, die eigenlijk al hun donkere en sombere gedachten en gevoelens doorbreekt. Het lege graf geeft hen letterlijk ruimte. Ruimte om verder te kijken, anders te kijken, de blik te openen, ruimte voor Gods aanwezigheid, ruimte waar de Verrezen Heer zich laat ontmoeten. En dan komt er een totaal nieuwe en heel krachtige beweging op gang. De vrouwen en de leerlingen komen tot het geloof dat Jezus niet dood is, maar dat Hij leeft, dat God Hem uit de doden heeft opgewekt.
God heeft in de gestorven en verrezen Christus zijn grenzeloze liefde getoond, geopenbaard. Dat schrijft paus Franciscus in “De vreugde van het evangelie” (De eerste apostolische exhortatie, pas in het Nederlands gepubliceerd). En schrijft onze paus, deze mateloze liefde van God is een kracht, een bron van vreugde, een warme uitnodiging, ook voor ons vandaag. Hij schrijft dat zo mooi, dat ik het u – om te eindigen - toch wil voorlezen. Hij schrijft: “Niemand moet denken dat deze uitnodiging niet voor hem is, want niemand is uitgesloten van de vreugde die de Heer brengt. En de Heer stelt degenen die dit risico nemen, niet teleur. Wanneer iemand een kleine stap zet in de richting van Jezus, ontdekt hij dat Jezus al op hem wachtte, met open armen. Nu is het tijd om Jezus te zeggen: “Heer, ik heb me iets wijs laten maken; op duizenden manieren heb ik uw liefde afgewezen, maar hier ben ik om mijn verbond met U te vernieuwen. Ik heb U nodig. Verlos mij, Heer, en neem me in uw armen.” - God wordt het nooit moe ons te vergeven. Hij doet ons opnieuw het hoofd oprichten en herbeginnen, met een tederheid die ons nooit teleurstelt en ons altijd de vreugde kan terug schenken. Laten we niet vluchten voor de verrijzenis van Jezus, laten we nimmer opgeven, wat er ook gebeurt”.
Zalig Pasen!
En dan breekt de ochtend aan. Vroeg in de ochtend van de eerste dag van de week, gaan vrouwen naar het graf van Jezus. Het is een verhaal dat alle vier de evangelisten vertellen. Bij Marcus en Matteüs zijn het trouwens alleen maar vrouwen die naar het graf gaan. Bij Lucas is ook Petrus erbij en bij Johannes, Maria van Magdala en dan Petrus en de andere leerling. De vier evangelieverhalen tonen ons dat het graf van Jezus leeg is. Waarom doen ze dat? Want een bewijs voor de Verrijzenis is het niet. Niemand trekt dat besluit. Wat is dan wel de betekenis van het lege graf? Wel, ik denk dat het een ervaring is die hen schokt, die hen verwondert, die eigenlijk al hun donkere en sombere gedachten en gevoelens doorbreekt. Het lege graf geeft hen letterlijk ruimte. Ruimte om verder te kijken, anders te kijken, de blik te openen, ruimte voor Gods aanwezigheid, ruimte waar de Verrezen Heer zich laat ontmoeten. En dan komt er een totaal nieuwe en heel krachtige beweging op gang. De vrouwen en de leerlingen komen tot het geloof dat Jezus niet dood is, maar dat Hij leeft, dat God Hem uit de doden heeft opgewekt.
God heeft in de gestorven en verrezen Christus zijn grenzeloze liefde getoond, geopenbaard. Dat schrijft paus Franciscus in “De vreugde van het evangelie” (De eerste apostolische exhortatie, pas in het Nederlands gepubliceerd). En schrijft onze paus, deze mateloze liefde van God is een kracht, een bron van vreugde, een warme uitnodiging, ook voor ons vandaag. Hij schrijft dat zo mooi, dat ik het u – om te eindigen - toch wil voorlezen. Hij schrijft: “Niemand moet denken dat deze uitnodiging niet voor hem is, want niemand is uitgesloten van de vreugde die de Heer brengt. En de Heer stelt degenen die dit risico nemen, niet teleur. Wanneer iemand een kleine stap zet in de richting van Jezus, ontdekt hij dat Jezus al op hem wachtte, met open armen. Nu is het tijd om Jezus te zeggen: “Heer, ik heb me iets wijs laten maken; op duizenden manieren heb ik uw liefde afgewezen, maar hier ben ik om mijn verbond met U te vernieuwen. Ik heb U nodig. Verlos mij, Heer, en neem me in uw armen.” - God wordt het nooit moe ons te vergeven. Hij doet ons opnieuw het hoofd oprichten en herbeginnen, met een tederheid die ons nooit teleurstelt en ons altijd de vreugde kan terug schenken. Laten we niet vluchten voor de verrijzenis van Jezus, laten we nimmer opgeven, wat er ook gebeurt”.
Zalig Pasen!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten